نسوز صنعت پارس

مقدمه
تصور كنيد ماده‌اي كه از آن استفاده مي‌شود، از موي انسان نازك‌تر باشد، اما از فولاد محكم‌تر و از آلومينيوم سبك‌تر! اين ماده يك ابرماده تخيلي نيست؛ اين تعريف، توصيف الياف كربن است. اين ماده شگفت‌انگيز كه به صورت نخ، پارچه و كامپوزيت درمي‌آيد، انقلابي در صنايع پيشرفته ايجاد كرده است. از خودروهاي فرمول يك و هواپيماهاي مدرن تا تجهيزات ورزشي حرفه‌اي، ردپاي استحكام و سبكي الياف كربن را همه جا مي‌توان ديد.

نخ‌هاي دوخت نسوز در انواع مختلفي توليد مي‌شوند كه هركدام براي شرايط خاص حرارتي، مكانيكي و شيميايي طراحي شده‌اند. اين نخ‌ها از الياف مقاوم مانند فايبرگلاس، سراميك، آراميد (كولار)، تفلون (PTFE)، گرافيت‌شده و سيليكا ساخته مي‌شوند و بسته به نوعشان، توان تحمل دمايي از حدود ۲۵۰ تا بيش از ۱۲۶۰ درجه سانتي‌گراد را دارند.

ورق تفلون نسوز از پلي‌تترافلوئورواتيلن (PTFE) ساخته شده است و به دليل ويژگي‌هاي منحصر‌به‌فرد خود در صنايع مختلف كاربرد دارد. اين ورق‌ها داراي مقاومت حرارتي بالا، خاصيت نچسب بودن، مقاومت شيميايي و عايق الكتريكي هستند.

۱. تعريف و ساختار

پلي‌اتيلن (Polyethylene – PE) يك ترموپلاست پركاربرد است كه از پليمريزاسيون اتيلن به دست مي‌آيد. از نظر شكل توليد، براي مصارف صنعتي عمدتاً به دو فرم زير عرضه مي‌شود:

واشر اسپيرال وند چيست و چه كاربردي دارد؟

معرفي كلي

واشر اسپيرال وند (Spiral Wound Gasket) يك نوع واشر صنعتي پيشرفته است كه با هدف آب‌بندي فلنج‌ها در فشار و دماي بالا طراحي شده است. اين واشر از نوار فلزي شكل‌داده‌شده به صورت مارپيچ و لايه‌هاي پركننده‌ي عايق (Filler) ساخته مي‌شود.

ساختار مارپيچي آن توان تحمل تغييرات فشار، دما و ارتعاشات مكانيكي را به‌طور مؤثر افزايش مي‌دهد و به همين دليل در صنايع حساس به نشتي، مانند پتروشيمي و نيروگاه‌ها، بسيار رايج است.

نوار آزبست (Asbestos Tape) چيست؟

نوار آزبست، همونطور كه از اسمش پيداست، از الياف آزبست (پنبه نسوز) بافته شده. آزبست يك ماده معدني طبيعيه كه به دليل مقاومت فوق‌العاده‌اش در برابر حرارت، آتش، مواد شيميايي و الكتريسيته، در گذشته كاربرد وسيعي داشته. اين نوارها معمولاً در جاهايي استفاده مي‌شدند كه نياز به عايق‌بندي حرارتي و آب‌بندي با تحمل دماي بالا بود.

نوار نسوز آزبست، محصولي است كه در گذشته از الياف معدني طبيعي آزبست (پنبه نسوز) بافته مي‌شد و به دليل خواص منحصر به فردي چون مقاومت استثنايي در برابر حرارت بالا، آتش، مواد شيميايي، و خواص عايق‌بندي الكتريكي و حرارتي عالي، كاربرد گسترده‌اي در صنايع مختلف براي عايق‌بندي، آب‌بندي و درزبندي داشت. اين نوارها قادر به تحمل دماهاي بالا بودند و انعطاف‌پذيري مناسبي براي كاربردهاي گوناگون از جمله پوشش لوله‌ها و تجهيزات داغ فراهم مي‌آوردند. با اين حال، علي‌رغم ويژگي‌هاي فني برجسته، كشف شد كه استنشاق ذرات ميكروسكوپي آزبست مي‌تواند منجر به بيماري‌هاي تنفسي جدي و سرطان‌زا مانند آزبستوزيس، مزوتليوما و سرطان ريه شود. اين خطرات شديد سلامتي، باعث شد كه توليد و استفاده از نوار نسوز آزبست و ساير محصولات حاوي آزبست در بسياري از كشورهاي جهان ممنوع يا به شدت محدود گردد و جاي خود را به جايگزين‌هاي ايمن‌تر مانند نوارهاي سراميكي و فايبرگلاس بدهد كه ضمن ارائه مقاومت حرارتي بالا، فاقد خطرات بهداشتي آزبست هستند.

نوار نسوز انواع گوناگوني دارد كه هر يك براي كاربردهاي خاصي طراحي شده‌اند؛ نوار نسوز فايبرگلاس كه از الياف شيشه بافته شده، مقاومت حرارتي خوبي (تا 550 درجه سانتي‌گراد) دارد و براي عايق‌بندي عمومي مناسب است. براي دماهاي بسيار بالاتر، نوار نسوز سراميكي (تا 1260 درجه سانتي‌گراد) ايده‌آل است و در كوره‌ها كاربرد دارد. نوار نسوز تفلون با پوشش PTFE، خاصيت نچسب و مقاومت شيميايي بالايي داشته و در صنايع غذايي استفاده مي‌شود، در حالي كه نوار نسوز سيليكوني با انعطاف‌پذيري و مقاومت در برابر رطوبت و روغن، براي عايق‌بندي كابل‌ها و محافظت در برابر پاشش مواد مذاب كاربرد دارد. در گذشته نوار نسوز آزبست نيز استفاده مي‌شد كه امروزه به دليل خطرات بهداشتي، كاربرد آن ممنوع شده و با مواد ايمن‌تر جايگزين گرديده است.

نوار نسوز، كه به آن نوار فايبرگلاس يا نوار عايق حرارتي نيز گفته مي‌شود، نوعي نوار بافته شده از الياف شيشه است كه مقاومت بالايي در برابر حرارت دارد. اين نوار براي عايق‌بندي و محافظت در برابر دماهاي بالا استفاده مي‌شود.

واشرهاي نسوز، قطعات حياتي در بسياري از صنايع هستند كه وظيفه آب‌بندي و جلوگيري از نشت سيالات يا گازها در دماهاي بسيار بالا را بر عهده دارند. اين واشرها از مواد اوليه‌ي ويژه‌اي ساخته مي‌شوند كه قادر به تحمل شرايط عملياتي سخت و مخرب هستند. موادي مانند گرافيت فشرده، الياف سراميكي، ميكا، و انواع خاصي از لاستيك‌هاي سيليكوني و پلاستيك‌هاي مهندسي شده مانند PTFE، به دليل مقاومت حرارتي استثنايي، پايداري شيميايي در برابر مواد خورنده، و خواص مكانيكي مطلوب، براي ساخت واشرهاي نسوز انتخاب مي‌شوند. اين تنوع در مواد به مهندسان اجازه مي‌دهد تا واشرهايي را با دقت بالا براي كاربردهاي خاص، از كوره‌هاي صنعتي و مبدل‌هاي حرارتي گرفته تا خطوط لوله بخار و تجهيزات پتروشيمي، انتخاب كنند تا از ايمني و كارايي سيستم‌ها اطمينان حاصل شود.

واشرهاي نسوز، كه براي تحمل دماهاي بالا و جلوگيري از نشت در شرايط سخت طراحي شده‌اند، از مواد متنوعي ساخته مي‌شوند كه هر كدام خواص منحصر به فردي دارند. در اينجا به برخي از انواع رايج واشرهاي نسوز و مواد سازنده آن‌ها اشاره مي‌كنم:

پكينگ‌ها نقش حياتي در آب‌بندي شفت‌هاي صنعتي ايفا مي‌كنند تا از نشت سيالات و گازها جلوگيري شود. انواع مختلفي از پكينگ‌ها با توجه به نوع كاربرد، سيال، دما، فشار و سرعت شفت طراحي و ساخته مي‌شوند.

در اينجا به برخي از رايج‌ترين انواع پكينگ‌هاي مورد استفاده براي آب‌بندي شفت‌هاي صنعتي اشاره مي‌كنم: